Planowana nowelizacja Kodeksu Pracy

W marcu b.r., Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt zmiany Kodeksu Pracy. Zdaniem jej twórców, nowelizacja ma uregulować kwestie związane z zawieraniem umów na czas określony i terminami ich ewentualnego wypowiadania. Rządowa propozycja zakłada, że umowy terminowe nie będą mogły trwać dłużej niż 33 miesiące. Przekroczenie tego terminu spowoduje, że umowa o pracę stanie się automatycznie umową na czas nieokreślony. Nadal ograniczona ma być liczba umów terminowych z jednym pracodawcą – ale zgodnie z projektem nie może być ich więcej niż trzy.

Podczas konsultacji projektu ustawy, Konfederacja „Lewiatan”, Business Center Club, Amerykańska Izba Handlowa i Pracodawcy RP domagali się dłuższego, 48 miesięcznego maksymalnego okresu zatrudnienia na umowy na czas określony.

Zrównany ma być okres wypowiedzeń umów na czas określony i na czas nieokreślony. Według nowelizacji, gdy staż pracy w danym przedsiębiorstwie wynosi mniej niż sześć miesięcy, to okres wypowiedzenia wynosić ma dwa tygodnie, gdy od pół roku do mniej niż trzech lat – miesiąc, a trzy miesiące, gdy staż wynosi co najmniej trzy lata.

Zmiana okresu wypowiedzenia, to efekt walki Małgorzaty Nierodzik przeciwko szpitalowi w Choroszczy. W wyniku jej powództwa, w marcu ub.r., Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że nierówne traktowanie pracowników zatrudnionych na czas określony i nieokreślony jest sprzeczne z prawem unijnym.

Niekorzystną zmianą jest proponowana nowelizacja art. 59, która mówi, iż w razie rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas określony, z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu.

W kwestii prawa do żądania przywrócenia do pracy nieprzepisowo zwolnionego pracownika na umowie na czas określony wypowiadał się już Trybunał Konstytucyjny. W wyrok TK z dnia 12 lipca 2010 r. Sygn. akt P 4/10, Trybunał orzekł iż:

Art. 50 par. 3 Kodeksu pracy w zakresie w jakim pomija prawo pracownika – znajdującego się pod ochroną przewidzianą w art. 32 ust. 1 pkt 1 i ust. 8 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych – do żądania przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach w wypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony z naruszeniem przepisów o tej ochronie, jest niezgodny z art. 2 oraz art. 59 ust. 1 Konstytucji RP.

Jest jasne, że w sytuacji, gdy sprawy przed sądem pracy ciągną się latami, może wystąpić sytuacja, w której proces trwa dłużej niż trwałaby umowa o pracę na czas określony. Ale w świetle tego, iż domaganie się przywrócenia do pracy jest konstytucyjnie gwarantowanym prawem pracowników zatrudnionych na umowach na czas określony i chronionych na mocy przepisów odrębnych, nie jest zrozumiałe dlaczego nowelizacja pomija to ich prawo. Pewna kategoria pracowników chronionych, kobiety w ciąży, korzysta z przedłużanej z mocy prawa umowy na czas określony (art. 177 par. 3 KP). Nie ma żadnego więc powodu, by prawo nie przewidywało przedłużania umów na czas określony w sytuacji, gdy doszło do naruszenia praw pracowniczych. Brak takiego zapisu wskazuje na wadę prawną projektu nowelizacji, powodującą jej niezgodność z Konstytucją.

Żaden ze związków zawodowych biorących udział w konsultacjach projektu (FZZ, OPZZ, „Solidarność”) nie zgłosił uwag do tego punktu.

Zapis ten utrudni i tak już skomplikowaną sytuacje przedstawicieli związkowych zatrudnionych na umowach na czas określony, którym prawo nie gwarantuje ochrony zatrudnienia przez cały czas trwania ich kadencji. Związek Syndykalistów Polski walczy o uznanie, iż umowy na czas określony zawarte z przedstawicielami związków zawodowych powinny być z mocy prawa przedłużane przynajmniej na czas trwania ich kadencji. Wiecej na ten temat w artykule: http://zsp.net.pl/zsp-zlozylo-skarge-kasacyjna-w-sprawie-ochrony-zwiazkowej-na-umowach-na-czas-okreslony